เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง การผ่าตัดผ่านกล้อง สามารถใช้ผ่าตัดโรคใดได้บ้าง

 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง

Laparoscopic Surgery / Endoscopic Surgery / Minimally Invasive Surgery

ตอน    การผ่าตัดผ่านกล้อง สามารถใช้ผ่าตัดโรคใดได้บ้าง

      การผ่าตัดผ่านกล้อง สามารถใช้เป็นการผ่าตัดรักษา โรคในช่องท้อง และช่องปอดได้แทบทั้งหมด เหมือนการผ่าตัดแบบเปิด โดยเฉพาะในการผ่าตัดในช่องปอด เพราะการผ่าตัดผ่านกล้องไม่จำเป็นต้องตัดกล้ามเนื้อ และแหวกช่องระหว่างซี่โครง ซึ่งการผ่าตัดแบบแผลเปิดจะเจ็บแผลกว่ามาก

ตัวอย่างโรคในช่องท้อง ที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องได้ คือ    ไส้ติ่งอักเสบ    นิ่วในถุงน้ำดีและท่อน้ำดี    ไส้เลื่อน    โรคอ้วน    กรดไหลย้อนรุนแรง    ลำไส้อุดตันจากผังผืดรัด    ลำไส้และทางเดินอาหารทะลุจากสิ่งแปลกปลอม    ลำไส้กลืนกัน   

เนื้องอกและมะเร็งของ ลำไส้ใหญ่ กระเพาะอาหาร หลอดอาหาร  ตับ  ไต  ตับอ่อน  ม้าม  ต่อมลูกหมาก  ต่อมหมวกไต  มดลูก  และ รังไข่

ตัวอย่างโรคในช่องปอด  ที่สามารถผ่าตัดผ่านกล้องได้ คือ   เนื้องอกของปอด    ปอดแตกจากถุงลมโป่งพอง    โพรงหนองในช่องปอดเรื้อรังจากการติดเชื้อ   เนื้องอกต่อมไทมัส

    นอกจากนี้ยังสามารถผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ทำให้ไม่มีแผลเป็นที่คอ

ภาพการผ่าตัดไส้ติ่งผ่านกล้อง

    

ภาพการผ่าตัดซ่อมไส้เลื่อนผ่านกล้อง 

โดยภาพแรกจะเห็นรูของไส้เลื่อน  และ  ภาพที่สองเป็นการซ่อมรูเปิดของไส้เลื่อนโดยการวางแผ่นตาข่ายปิดลงไป

  แสดงการผ่าตัดถุงน้ำดีผ่านกล้อง

  แสดงการผ่าตัด ตับกลีบขวาผ่านกล้อง

                  

                   ภาพแสดงผู้ป่วยโรคอ้วน ก่อน และหลังผ่าตัด 

        เตรียมการผ่าตัดผ่านกล้อง

                     

 ก่อนผ่าตัดก้อนของต่อมไทรอยด์        หลังผ่าตัดผ่านกล้องตัดก้อน                    ของต่อมไทรอยด์                         จะพบว่าไม่มีแผลเป็นที่คอ

                                                                                         

                      ภาพที่เห็นขณะผ่าตัดต่อมไทรอยด์ผ่านกล้อง

 

     

                   ภาพแสดงการผ่าตัดปอด โดยตัดปอดออกบางส่วนผ่านกล้อง

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง การตัดสินใจของคนไข้ควรเลือก การผ่าตัดผ่านกล้อง หรือการผ่าตัดแบบเปิดแผล อย่างไหนจะดีกว่ากัน

 

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง

Laparoscopic Surgery / Endoscopic Surgery / Minimally Invasive Surgery

ตอน    การตัดสินใจของคนไข้ควรเลือก การผ่าตัดผ่านกล้อง หรือการผ่าตัดแบบเปิดแผล อย่างไหนจะดีกว่ากัน

     เป็นคำถามที่พบบ่อยๆ  คำตอบคือ สำหรับการรักษาในโรคเดียวกันนั้น การผ่าตัดทั้งสองแบบได้ผลการรักษาที่ไม่ได้แตกต่างกัน ดังนั้นการเลือกวิธีผ่าตัดรักษา ขึ้นกับสถานการณ์ และสถานพยาบาลนั้นๆว่ามีความพร้อมหรือไม่ เพราะการผ่าตัดผ่านกล้องไม่ได้สามารถทำได้ทุกโรงพยาบาล และบางโรงพยาบาลยังมีปัญหาความไม่พร้อมทั้งด้านเครื่องมือ และบุคลากรผู้ช่วยผ่าตัด  แต่ถ้าอยู่ในสถานที่ที่พร้อมจะทำการผ่าตัดทั้งสองแบบ การผ่าตัดผ่านกล้องมีข้อดีกว่าหลายประการ ทั้งในด้านการฟื้นตัวหลังผ่าตัดดีกว่า เจ็บแผลน้อยกว่า มีโอกาสเกิดผังผืดในช่องท้องที่อาจทำให้ลำไส้อุดตันในภายหลังได้น้อยกว่า และแผลผ่าตัดเล็กกว่าผ่าตัดแบบเปิดมาก ทำให้มีผลดีในแง่ของความสวยงามเพราะแผลเป็นไม่ใหญ่ และดูไม่น่าเกลียด

   การผ่าตัดแบบเปิดมีข้อดีตรงที่เป็นการผ่าตัดที่ทำกันอย่างแพร่หลายในทุกๆโรงพยาบาล ใช้เครื่องมือตามมาตราฐานเดิมที่โรงพยาบาลมีอยู่ได้ ทีมผู้ช่วยผ่าตัดมีความคุ้นเคยกับการผ่าตัดแบบนี้อยู่แล้ว สามารถทำได้ทุกเวลา แม้เป็นการผ่าตัดแบบฉุกเฉินก็สามารถทำได้ แต่มีข้อเสียคือแผลผ่าตัดใหญ่ เจ็บแผลมากกว่า และใช้เวลาพักฟื้นนานกว่าจะกลับไปใช้ชีวิตตามปกติได้

  ส่วนการผ่าตัดผ่านกล้อง แม้จะมีข้อดีกว่า แต่ต้องใช้อุปกรณ์การผ่าตัดที่ซับซ้อนกว่า ใช้อุปกรณ์จำนวนมากกว่า รวมทั้งแพทย์และทีมพยาบาลจำเป็นต้องมีความชำนาญในการผ่าตัดผ่านกล้อง ดังนั้นจะพบว่าปัญหาหลักของการไม่พร้อมในการทำผ่าตัดผ่านกล้องคือปัญหาที่เกิดจากทีมผ่าตัด และความพร้อมของอุปกรณ์การผ่าตัด ซึ่งจะพบว่า แม้แต่ในโรงพยาบาลใหญ่ๆบางแห่งยังไม่สามารถทำการผ่าตัดผ่านกล้องได้สำหรับการรักษาผู้ป่วยฉุกเฉินที่มานอกเวลาทำการในตอนกลางวัน จะทำได้เฉพาะในเวลางานปกติเท่านั้น

การผ่าตัดผ่านกล้องใช้ได้สำหรับการรักษาแทบจะทุกโรค ทุกอวัยวะภายในช่องท้อง และช่องปอด ทั้งนี้ขึ้นกับประสบการณ์การทำผ่าตัดของศัลยแพทย์นั้นๆ

  ข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้องที่แตกต่างจากการผ่าตัดแบบเปิดที่ชัดเจนคือ มองเห็นบริเวณการผ่าตัดได้ละเอียดกว่า เพราะภาพวิดีโอจากการผ่าตัดผ่านกล้องที่ศัลยแพทย์มองขณะทำการผ่าตัด สามารถขยายขนาดการมองเห็นให้ขัดเจนกว่าการมองภาพปกติได้ตั้งแต่ 4 ถึง 16 เท่า ทำให้เห็นรายละเอียดของอวัยวะที่จะทำการผ่าตัดได้ดีขึ้น และกล้องผ่าตัดชนิดเห็นภาพสามมิติก็จะทำให้เห็นความชัดลึกของบริเวณผ่าตัดมากขึ้น ทำให้มีโอกาสประสพความสำเร็จในการทำผ่าตัดที่ซับซ้อนมากขึ้น และข้อดีของการผ่าตัดผ่านกล้องที่ผู้ป่วยไม่ค่อยทราบกันอีกข้อหนึ่งก็คือ การผ่าตัดโดยมองภาพและทำผ่าตัดผ่านกล้องนั้น สัญญานภาพที่มาปรากฏให้เห็นบนทีวี  สามารถบันทึกภาพการผ่าตัดลงเป็นไฟล์ดิจิตอลได้และโรงพยาบาลมีหน้าที่เก็บไฟล์ที่บันทึกไว้เป็นหลักฐานการผ่าตัดที่ละเอียดได้ตลอดทั้งการผ่าตัด เสมือนเก็บเวชระเบียนที่เกี่ยวกับการผ่าตัด ดังนั้นหลักฐานการผ่าตัดที่ได้จะมีประโยชน์สำหรับการเรียนรู้วิธีการผ่าตัด ใช้สำหรับทบทวนการผ่าตัด เมื่อการผ่าตัดนั้นมีภาวะแทรกซ้อนใดๆ ก็สามารถกลับมาทบทวนวิธีการผ่าตัดได้ ศัลยแพทย์บางท่าน หรือบางโรงพยาบาลก็อาจคัดลอกไฟล์ผ่าตัดให้กับผู้ป่วยไว้เป็นข้อมูลเผื่อเวลาที่ผ่านไปบางครั้งอาจมีความจำเป็นที่จะต้องได้รับการรักษาต่อเนื่อง หรืออาจต้องเข้ารับการผ่าตัดอีกครั้งไม่ว่าจะเป็นโรคเดิมหรือโรคอื่น ก็สามารถใช้ทบทวนการผ่าตัดที่เคยทำไปแล้ว เพื่อช่วยวางแผนการผ่าตัดครั้งต่อไปว่ามีข้อควรระวังที่อวัยวะตำแหน่งไหนเป็นพิเศษหรือไม่   และมีประโยชน์อีก ในกรณีที่การผ่าตัดยากหรือมีปัญหาใดเกิดขึ้นในระหว่างการผ่าตัด ศัลยแพทย์ก็สามารถใช้วิดีโอบันทึกภาพการผ่าตัดนี้อธิบายแก่ผู้ป่วยและญาติให้เข้าใจโดยเห็นภาพจริงของการผ่าตัดเพื่อป้องกันปัญหาความไม่เข้าใจ หรือคลางแคลงใจในผลการรักษา หรือวิธีการผ่าตัด อันจะทำให้เกิดความเข้าใจอันดีระหว่างแพทย์ และผู้ป่วย

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง การผ่าตัดผ่านกล้องเหมือนกัน รักษาโรคเดียวกัน แต่ในผู้ป่วยแต่ละคนถึงมีความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดไม่เท่ากัน

 

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง

Laparoscopic Surgery / Endoscopic Surgery / Minimally Invasive Surgery

ตอน   การผ่าตัดผ่านกล้องเหมือนกัน รักษาโรคเดียวกัน แต่ในผู้ป่วยแต่ละคนถึงมีความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดไม่เท่ากัน

  การอธิบายความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดนั้นมีหลายปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ตั้งแต่

         ความทนต่อความเจ็บปวดของคนแต่ละคนไม่เท่ากัน บาดแผลเหมือนกัน บางคนเจ็บมาก บางคนก็เจ็บน้อยกว่า ก็เป็นอีกหนึ่งปัจจัย

         ความเจ็บปวดหลังการผ่าตัด โดยรวมแล้วจะเจ็บที่แผลผ่าตัดเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะทำผ่าตัดภายในมาก หรือน้อย แต่แผลที่ใหญ่กว่าจะมีความเจ็บปวดแผลมากกว่า

        การผ่าตัดมีหลายแผล มักจะเจ็บมากกว่า แผลผ่าตัดแผลเดียว ดังนั้น การผ่าตัดแบบ Single Port Surgery จะมีผลให้มีความเจ็บแผลหลังผ่าตัด น้อยกว่า Multiple Port Surgery

        การผ่าตัดที่ใช้เวลาในการผ่าตัดน้อยกว่า และใช้เครื่องมือสัมผัสเนื้อเยื่ออย่างเบาๆ จะมีความชอกช้ำของเนื้อเยื่อน้อยกว่า ทำให้ความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดน้อยกว่าด้วย

      อย่างไรก็ตามถึงแม้ว่า การผ่าตัดผ่านกล้องจะมีความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเปิดมาก แต่เทคนิคการผ่าตัดและเวลาที่ใช้ในการผ่าตัดก็เป็นปัจจัยที่เป็นผลต่อความเจ็บปวดหลังการผ่าตัดเช่นกัน

  การผ่าตัดในโรคเดียวกัน ก็มีความแตกต่างกันไปในแต่ละระยะของโรค และต่างกันในผู้ป่วยแต่ละคน   มีวิดีโอแสดงภาพการผ่าตัดไส้ติ่งอักเสบเปรียบเทียบกันหลายๆแบบให้ดูว่า ไส้ติ่งอักเสบในแต่ละระยะของโรค การผ่าตัดก็มีความยากง่ายต่างกัน  

ดูวีดีโอ ตัวอย่างได้ที่   https://youtu.be/qr-LMSP0B8U

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง การผ่าตัดผ่านกล้อง คืออะไร ?

 

เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับการผ่าตัดผ่านกล้อง

Laparoscopic Surgery / Endoscopic Surgery / Minimally Invasive Surgery

ตอน   การผ่าตัดผ่านกล้อง คืออะไร ?

การผ่าตัดผ่านกล้อง คือ การผ่าตัดที่ใช้การเจาะเปิดแผลเล็กๆ เพื่อทำการผ่าตัดรักษา โดยใส่กล้องช่วยการผ่าตัดที่ปริเวณส่วนปลายอุปกรณ์ผ่าตัดจะมีกล้องวิดีโอความละเอียดสูง ถ่ายทอดภาพมีขึ้นบนจอทีวี ให้ศัลยแพทย์เห็นเพื่อทำการผ่าตัดรักษา และใช้เครื่องมือผ่าตัดที่มีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 0.5-1 cm เพื่อเข้าไปทำการผ่าตัดแทนมือของศัลยแพทย์ ผลที่ได้คือแผลมีขนาดเล็กมาก ไม่มีการตัดส่วนของกล้ามเนื้อ ทำให้หลังผ่าตัดจะเจ็บแผลน้อยลงกว่าการผ่าตัดเปิดแบบเดิมมาก จึงสามารถฟื้นตัวหลังการผ่าตัดได้เร็วขึ้น สามารถกลับบ้าน ใช้ชีวิตประจำวันและกลับไปทำงานตามปกติได้ในเวลาไม่กี่วัน

                          

  

 ตำแหน่งของการใส่เครื่องมือช่วยการผ่าตัดก็ขึ้นกับโรคที่ทำการผ่าตัดรักษา โดยอาจมีตั้งแต่แผลเล็กแผลเดียว เรียกว่า Single Port Surgery หรือจนถึงอาจมีรอยเจาะขนาด 0.5 cm อีก 2-3 แห่ง เรียกว่า Multiple Port Surgery

  ศัลยแพทย์ที่จะทำผ่าตัดผ่านกล้องได้ต้องได้รับการฝึกการผ่าตัดผ่านกล้องมาก่อนจึงจะมีความสามารถทำผ่าตัดประเภทนี้ได้ ดังนั้นการผ่าตัดผ่านกล้องของศัลยแพทย์แต่ละคนก็จะทำผ่าตัดได้ไม่เท่ากันขึ้นกับความชำนาญและประสบการผ่าตัดผ่านกล้องมามากน้อยเท่าใด